CZARNE KRZYŻE
NAD POLSKĄ

AUTOR:
Stanisław Skalski

Ilość stron:
382

Data wydania:
2021-12-03

Czarne krzyże nad Polską autorstwa Stanisława Skalskiego należą do kanonu polskiej literatury lotniczej. Autor zawarł w niej swoje przeżycia od momentu zaostrzenia relacji polsko-niemieckich w marcu 1939 r. do zakończenia Kampanii Wrześniowej. Napisana przyjemnym, pozbawionym zbędnego patosu językiem opowieść oddaje przeżycia i ówczesne troski lotników. Skalski zawarł w niej swoje obserwacje, których próżno szukać w innych źródłach. Książka jest zatem bezcennym dokumentem opisującym działania Dywizjonu Toruńskiego w czasie beznadziejnych zmagań o Polskę. Jak każda książka wspomnieniowa ma ona wszystkie subiektywne wady i zalety tej formy literatury, szczególnie, że powstała ona w więzieniu. Jest to zatem zapis wspomnień autora, na który nie miały wpływu wspomnienia innych lotników czy zapisy dokumentów, a jednocześnie została napisana w czasie na tyle nieodległym od opisywanych wydarzeń, by nie zatarły się one w pamięci.

Wyjątkowym jest tak szerokie potraktowanie wspomnień z Kampanii Wrześniowej. Choć wielu lotników opisało swoje przeżycia z tego okresu, to z reguły czynili to w książkach poświęconych całej ich karierze lotniczej, a co za tym idzie, relacje te trudno uznać za wyczerpujące. Niestety, spośród pilotów myśliwskich swoje przeżycia z Kampanii Wrześniowej w samodzielnych publikacjach opisali jedynie Benedykt Dąbrowski, Wacław Król i Witold Urbanowicz. Każda opisuje inny czas i miejsca, każda jest napisana w innym stylu. Warto je wszystkie przeczytać, ale w subiektywnej ocenie autora niniejszego, książka Stanisława Skalskiego wyróżnia się stylem i treścią. Niestety, pozostawia czytelnika w żalu, że słynny pilot wbrew zapowiedziom nie zdecydował się na kontynuowanie swej opowieści. Stanisław Skalski pozostawił po sobie jedynie kilka artykułów udzielił kilku wywiadów, gdzie jedynie dał przedsmak, czym mogłyby być dalsze części jego bogatych przygód.